Wizja rozwoju łodzi w świetle wiedeńskiego modelu kształtowania miasta
EN The identity of a postindustrial city in the context of urban development in Łódź
2014
scientific article
polish
- wizja
- rozwój Łodzi
- wiedeński model
PL Łódź jest aglomeracją o krótkiej, ale burzliwej historii kształtowania wielkomiejskiej przestrzeni, której strukturę kreowano etapami. Wśród czynników miastotwórczych, inspirujących proces tworzenia miasta, najważniejszym był rozwój przemysłu włókienniczego. Niemniej w momencie jego stagnacji, spowodowanej wystudzeniem gospodarczym i zmianami geopolitycznymi w Europie po zakończeniu I wojny światowej, niezmiernie istotnym czynnikiem, podtrzymującym proces budowania miasta, stał się jego awans administracyjny. Wyhamowanie procesu wielkoprzemysłowego rozwoju ośrodka, przy jednoczesnym wzroście jego rangi w hierarchii administracji państwowej, kościelnej i wojskowej, dało mu niepowtarzalną szansę odrobienia zapóźnień cywilizacyjnych i uporządkowania struktur miejskich. Szansę, dzięki której ośrodek mógłby zasłużyć na miano miasta nowoczesnego, na które, mimo imponującego rozwoju demograficznego, gospodarczego i przestrzennego na przełomie wieków XIX i XX jeszcze nie zasługiwał. Poszukując przesłanek rozwoju Łodzi na tle dokonań procesu kształtowania przestrzeni Łodzi II RP wyniesionej wówczas do godności ośrodka wojewódzkiego można podjąć próbę dostosowania do uwarunkowań Łodzi wiedeńskiego modelu kształtowania miasta przyjaznego ludziom, sformułowanego w postaci nośnego, uniwersalnego dekalogu. Należy również zasygnalizować istnienie kreowanej, aktualnie wizji przyszłego awansu miasta Łodzi, opartej na dwubiegunowym układzie tzw. „duopolis" (unia metropolitalna z Warszawą) oraz współczesnej sytuacji geopolitycznej (skrzyżowanie autostrad, położenie w ramach EU).
EN Łódź is a city with a short, but eventful history of shaping the urban space. The most important city developing factor was the growth of the textile industry. However, after The First World War, during the industrial slowdown and geopolitical changes in Europe, the administrative promotion of the city became a crucial factor in the urban development. There were two important facts, which influenced the development of the Łódź of the II-nd RP period - the atmosphere of the restoration of the Polish statehood and the elevation of the city to the rank of the regional center, which happened for the first time in its short history. The decrease of the industrial development, along with the increase of the governing, church and military functions, provided the city with an unique chance to make up for lost time in development and city structure planning. This chance would allow the city to be called "modern" which despite its imperessive development between the XIX-th and XX-th century was a name it has not yet earned. When searching for the circumstances of the development of Łódź against the background of the achievements of Łódź of the II-nd RP period, it is possible to attempt to adapt the Viennese model of the shaping a citizen friendly city to Łódź, in the form of an universal, ranging decaloge. It is important to mention the future plans for the city, based on a so called "duopolis", a two pole setting (a metropolitan union with Warsaw) as well as the current geopolitical situation (the crossing of higways, the position in the EU).
257 - 266
3