Trwałość miejskich osnów niwelacyjnych w świetle badań prowadzonych w Bydgoszczy
EN Stability of municipal leveling network in the light of researches carried in Bydgoszcz area
2013
scientific article
polish
PL Pomiary wysokościowe należą do podstawowych zadań w realizacyjnych pracach budowlanych i inżynieryjnych. Z reguły wykonuje się je w odniesieniu do obowiązującej w danym kraju osnowy wysokościowej w postaci sieci reperów. Czynnikiem stanowiącym o przydatności takiej osnowy jest liczba dostępnych do bezpośredniego wykorzystania reperów oraz spełnienie przez nie określonych kryteriów dokładnościowych. Podstawową przyczyną obniżającą dostępność do punktów lokalnej osnowy niwelacyjnej jest jej „zużywanie się” polegające przede wszystkim na ubywaniu ich liczby w odniesieniu do jednostki powierzchni, na której sieć taka została założona. Głównym czynnikiem powodującym ten ubytek są prowadzone w ostatnim okresie prace modernizacyjne polegające na „docieplaniu” budynków. Wprowadzanie dodatkowej warstwy ocieplającej, na ściany zewnętrzne budynków, powoduje całkowite lub częściowe zasłanianie istniejących w nich znaków wysokościowych, a w konsekwencji utratę do nich dostępności. Kolejnym czynnikiem powodującym ubytek reperów, a występujący między innymi w Bydgoszczy gdzie prowadzono badania, są właściwości geotechniczne podłoża gruntowego. Dotyczy to iłów ekspansywnych, których cecha - zmiany ich objętości pod wpływem zmian wilgotności, ma destrukcyjny wpływ na stabilność i trwałość posadowionych na nich budynków. Budynki takie ulegają częstym uszkodzeniom lub awariom, które przekładają się na liczbę modernizacji i ich napraw. Ten czynnik prowadzi do obniżenia klasy dokładnościowej osnowy, a w przypadku napraw poawaryjnych także do fizycznej utraty punktów. W niniejszym referacie, na przykładzie obszaru badawczego w Bydgoszczy, wykazano stałą tendencję do zmniejszanie się liczby reperów w miejskich osnowach wysokościowych. Zaprezentowano też wadliwie przeprowadzone zabezpieczenia istniejących znaków i powstałe utrudnienia w ich użytkowaniu, oraz potrzebę stosowania istniejącego prawa dotyczącego ich ochrony, lub poszukania alternatywy pomiarów wysokościowych dla zniszczonych reperów.
EN Height measurements are one of the most necessary activities carried out during building and engineering work. As a rule, they are conducted in relation to homogenous, in a particular country, levelling network in a form of the network of benchmarks. A factor which makes such network useful is the number of accessible benchmarks and a meeting of requirements of specific accuracy criteria. The main reason for the declining accessibility to the benchmarks in the local leveling network is their ‘being worn out’, that is the loss of their number in relation to the surface unit on which such network was set on. The main factor which causes this loss is rebuilding work, such as thermal isolation, carried out in recent years. Introducing an additional thermal layer on building walls causes benchmarks to be completely or partly covered and in consequence, causes the loss of accessibility to them. The next factor responsible for the loss of benchmarks, that appears in Bydgoszcz area where research is carried out, are geotechnical properties of substratum. It concerns expansive soils. The change in volume caused by changes in humidity has a destructive influence on stability of buildings set on them. Such buildings are prone to damage and failure, in consequence, it leads to numerous modernizations and repairs. This factor causes a decline in the accuracy class of the leveling network and in case of repairs, also the physical loss of the benchmarks. In this assessment, on the example of researches carried in Bydgoszcz area, we present the permanent tendency in reducing of the number of benchmarks in the municipal leveling network. We also present faulty protection of the existing benchmarks and difficulties in using them as well as the need of actualization of the law considering their protection.
63 - 70
4