2022

chapter in monograph / paper

polish

PL Koncepcje powstałe w ramach ekonomii behawioralnej od lat 70. XX w. wywierają coraz silniejszy wpływ zarówno na teorię ekonomii, jak i na praktykę gospodarczą w różnych krajach. Prowadzą one do korekty dominującego w ekonomii głównego nurtu paradygmatu, odwołującego się do podstawowych założeń ekonomii klasycznej i neoklasycznej. Szczególnie silny wpływ wywarła krytyka koncepcji homo oeconomicus - racjonalnie i konsekwentnie postępującego podmiotu gospodarującego, dążącego do maksymalizacji swojej użyteczności i dokonującego optymalnych – w ramach posiadanej wiedzy – wyborów w warunkach ograniczoności zasobów. Przedstawiciele ekonomii behawioralnej (tacy jak prekursor tego nurtu Herbert Simon, David Kahneman czy Richard Thaler - wszyscy uhonorowani nagrodą im. A. Nobla w dziedzinie ekonomii) wskazują na szereg odstępstw od racjonalności (anomalii) występujących w procesach decyzyjnych, ale także na możliwość wykorzystania pewnych zidentyfikowanych mechanizmów poznawczych w celu wypracowania bodźców (impulsów – ang. nudges w terminologii Richarda Thalera) skłaniających ludzi do podejmowania bardziej racjonalnych, korzystnych dla nich decyzji (np. dotyczących gromadzenia dodatkowych oszczędności emerytalnych, bardziej racjonalnego odżywiania etc). Taki behawioralne impulsy z powodzeniem stosowane są już w sferze polityki gospodarczej i mogą zwiększyć skuteczność regulacyjną systemu gospodarczego w Polsce. Celem artykułu jest przedstawienie wstępnych wyników badania obserwowanych już efektów zastosowania wybranych bodźców behawioralnych zastosowanych w sferze regulacyjnej w Polsce i w innych państwach oraz potencjalnych dalszych możliwości zastosowań ekonomii behawioralnej w polityce gospodarczej i społecznej.

377 - 390

Sfera realna i regulacyjna gospodarki

X Kongres Ekonomistów Polskich "Ekonomiści dla rozwoju", 28-29.11.2019, Warszawa, Polska

20

20