Rola produktów annuitetowych w zarządzaniu ryzykiem długowieczności emerytalnej
[ 1 ] Instytut Logistyki, Wydział Inżynierii Zarządzania, Politechnika Poznańska | [ P ] employee
EN The role of annuity products in managing longevity risk in pension systems
2024
scientific article
polish
- ryzyko długowieczności emerytalnej
- tradycyjne i behawioralne bodźce do oszczędzania i konsumowania oszczędności
- renty życiowe dożywotnie
- individual longevity risk
- traditional and behavioral incentives in pension systems
- life annuity
PL Ryzyko demograficzne związane z koniecznością coraz dłuższej wypłaty świadczeń w publicznych systemach emerytalnych, finansowanych przez proporcjonalnie coraz mniej liczne pokolenia w wieku aktywności zawodowej, zostało stosunkowo dobrze zbadane. Praktyczną odpowiedzią na to wyzwanie były reformy systemów emerytalnych (parametryczne i całościowe, systemowe), wprowadzone w wielu krajach (w tym również w Polsce w 1999 r.) w kolejnych dekadach XXI w. i z różnym powodzeniem modyfikowane. Jak dotąd znacznie mniej rozpoznane i w dużo mniejszym stopniu uwzględniane w reformach emerytalnych jest ryzyko długowieczności (ryzyko dłuższej niż oczekiwano długości wieku). W wymiarze indywidualnym realizacja tego ryzyka może spowodować przedwczesne wyczerpanie oszczędności emerytalnych lub przeciwnie – nadmiernie oszczędne nimi gospodarowanie, kosztem zaspokojenia ważnych potrzeb życiowych osób starszych. Wobec obniżenia poziomu zabezpieczenia finansowego na starość, jakie są w stanie zapewnić publiczne, powszechne systemy emerytalne, niezbędne jest nie tylko zgromadzenie dodatkowych oszczędności emerytalnych, ale także możliwie optymalne rozłożenie ich konsumpcji po przejściu na emeryturę. Przed realizacją indywidualnego ryzyka długowieczności (długowieczności emerytalnej) chronią produkty annuitetowe (zwłaszcza – renty dożywotnie). Jednakże – jak dowodzą badania porównawcze systemów emerytalnych – ta forma zamiany oszczędności emerytalnych na ciąg regularnych płatności nie cieszy się popularnością. Zjawisko to nazwane zostało w literaturze przedmiotu „zagadką annuitetową” (annuitization puzzle). Celem poznawczym artykułu jest weryfikacja hipotezy, iż tradycyjne, ekonomiczno-fiskalne bodźce są niewystarczające dla upowszechnienia produktów annuitetowych, chroniących przed ryzykiem długowieczności emerytalnej. Artykuł zawiera również przegląd argumentów na rzecz zwiększenia roli annuitetów w dodatkowym systemie emerytalnym w Polsce. Autorzy proponują rozwiązania, które mogą stymulować rozwój rynku produktów annuitetowych (zwłaszcza prywatnych rent dożywotnich oferowanych przez zakłady ubezpieczeń), z wykorzystaniem dorobku ekonomii behawioralnej.
1 - 10
CC BY (attribution alone)
publisher's website
final published version
at the time of publication
public
70